De congestie op het net werkt 2 kanten op. Bedrijven die met een piek in hun vraag meer energie afnemen dan in hun contract staat, komen in de problemen. En aan de andere kant kunnen bedrijven die veel opwekken op zonnige dagen niet alle energie leveren aan het net. Om overbelasting van het elektriciteitsnet te voorkomen, sluiten netbeheerders contracten af om zowel de pieken in vraag als die van het aanbod te beheersen. Zonnepark Avri Solar nam de Groningse Congestie Service Provider (CSP) Repowered in de arm. Projectleider Joan Ligtenberg van Avri Solar BV onderzocht samen met Dirk Jan Masselink van Repowered de beste contractvorm met Liander. “Het voelt tegennatuurlijk om zoveel panelen neer te leggen en dan op zonnige dagen minder te leveren, maar we worden er niet slechter van.” Lees het volledige interview of bekijk de video.
Laten we om te beginnen een idee krijgen van het bedrijf en vermogen van Avri. Wat zijn de cijfers?
Joan Ligtenberg: “Eigenlijk is dit zonnepark niet onze core business. Avri is de gemeenschappelijke regeling van 8 gemeentes in het Rivierengebied om gezamenlijk huishoudelijk afval op te halen. Het zonnepark dat hier in 2018 is geopend, is gebouwd op een vuilnisbelt die is afgedekt met folie en bekleed met aarde. Op de 10 hectare die het gebied groot is, liggen 35.000 zonnepanelen die in totaal 9,2 megawatt opwekken. Genoeg voor ongeveer 3.000 huishoudens. Via de kabels van netbeheerder Liander, leveren wij onze energie aan Essent.”
Wat merken jullie van netcongestie?
“Onze panelen staan allemaal op het zuiden. Dus op een zonnige middag pieken wij enorm. Te veel eigenlijk voor Liander. Zij benaderden ons om mee te werken aan een nieuwe regeling: het Capaciteitsbeperkend Contract, oftewel de CBC. Zij betalen ons om niet of minder te leveren op bepaalde momenten. Nou hebben we wel een zonnepark, maar we hebben er niet zoveel verstand van. We hadden behoefte aan experts die ons met de vraag van Liander konden helpen. Dat werd uiteindelijk een Congestie Service Provider.”
Hoe komen bedrijven en een CSP met elkaar in contact?
Dirk Jan Masselink: “Bedrijven komen vaak bij ons omdat ze een brief krijgen van de netbeheerder dat ze over hun vermogen gaan, hun netcapaciteit niet kunnen uitbreiden of omdat een aanvraag voor een nieuwe aansluiting af wordt gewezen. Dat is een moment dat we gaan kijken wie ze daarbij kan helpen. Bij de meeste bedrijven gaat het trouwens om een piek in de vraag, hier om een piek in het aanbod. Eigenlijk is dat laatste voor ons iets eenvoudiger om te regelen en te onderhandelen. Je kunt immers gewoon zien wat Avri Solar opwekt en een prijs hangen aan de hoeveelheid die ze niet leveren. Dat is Liander namelijk geld waard.”
Joan: “De asset manager van ons energiepark tipte ons dat er zoiets bestaat als een CSP en verwees ons naar Repowered. Het ontzorgt mij met name enorm dat zij als CSP dezelfde taal spreken als de netbeheerder. Wij moesten door een enorme stapel papierwerk en ingewikkelde contracten vol afkortingen die ik allemaal eerst op moet zoeken, waar Repowered alles weet van dat jargon. Dat is ook voor de netbeheerder fijn, want ik zou uit mijn gebrek aan kennis misschien de verkeerde vragen stellen of een contract niet goed kunnen onderhandelen.”
Geef je daarmee niet te veel controle uit handen?
Joan: “Mijn filosofie is: ik sluit dergelijke contracten niet wekelijks af, dus dan heeft het voor mij ook weinig zin om vele uren in de materie te duiken voor een eenmalige onderhandeling. Het is slimmer die kennis in te kopen. De netbeheerder vindt het ook prettiger, want ondernemers die de materie niet zo goed kennen als een CSP zouden misschien uit onzekerheid eerder een ‘nee’ verkopen omdat ze de gevolgen niet kunnen overzien. Of ze stellen de verkeerde vragen uit ondeskundigheid. Bovendien verdient Repowered zichzelf terug door goed voor ons te onderhandelen, dus het aanhaken van een CSP ‘kost’ ons niks.”
Wat doet een CSP precies?
Dirk Jan: “Het is een wat nieuwere term voor ondernemers. Het betekent gewoon dat wij als dienstverlener bedrijven helpen uit te zoeken hoe ze kunnen bijdragen aan het verminderen van netcongestie. Door energie slimmer in te zetten en door afspraken te maken met netbeheerder. Dat begint met kijken op basis van je metingen. Hoe ziet je verbruik eruit? Hoe ziet je contract met de netbeheerder eruit? Het begint heel feitelijk op basis van data die de ondernemer al heeft. Dit doen we zowel voor bedrijven aan de vraagkant die willen voorkomen dat ze over hun gecontracteerd vermogen gaan als voor bedrijven die stroom aanbieden, zoals Avri Solar, waar de netbeheerder graag afspraken mee wil maken.”
Hoe gaat het in zijn werk als jullie een samenwerking starten?
Dirk Jan: “Wij nemen de energiesituatie van een bedrijf eerst door. In het geval van een leverend bedrijf als Avri Solar is het eigenlijk vrij eenvoudig voor ons. We zien hoeveel ze opwekken en als Liander vraagt dat niet te leveren, kunnen wij de levering stopzetten en meten hoeveel Avri Solar daarmee misloopt aan inkomsten. Daar staat een vergoeding tegenover waarover wij onderhandelen.”
Hoe werkt het voor ondernemers die niet over hun gecontracteerd vermogen heen willen gaan?
Dirk Jan: “Bij bedrijven die stroom afnemen is het iets ingewikkelder. Daar meten we eerst de belasting van het net op verschillende momenten en brengen we in kaart welke processen op bepaalde momenten te veel energie vragen. Dat helpt ondernemers ten eerste om niet over hun gecontracteerd vermogen te gaan, waar ze een boete voor kunnen krijgen. Daarnaast kan het een business case opleveren, want de netbeheerder heeft er geld voor over als een bedrijf op bepaalde momenten minder stroom gebruikt zodat elders op het net meer ruimte ontstaat. Dat kan om een complex samenspel aan bedrijfsprocessen gaan en dan is het de vraag hoeveel het de netbeheerder waard is dat bepaalde processen tijdelijk worden stopgezet of afgeschaald. Daar staat een vergoeding tegenover die wij samen met de netbeheerder kunnen helpen bepalen. Een stukje van die puzzel heeft de ondernemer vaak wel, maar wij kunnen zorgen voor het complete overzicht. Wij hebben dan ook nog de achtergrondkennis om de juiste contractvorm bij de netbeheerder af te sluiten. Ook de netbeheerders vinden dat prettig, want zij zijn niet gewend om met de eindklant te overleggen. Als een CSP daar als specialist tussen zit, geeft dat zowel ondernemers als netbeheerders duidelijkheid en rust.”
Is het voor ondernemers niet bedreigend om energiebeheer deels over te laten aan een CSP?
“Dat valt wel mee. Uiteindelijk leveren wij ‘gewoon’ een geavanceerd energiemanagementsysteem. Alle inzicht en controle blijft bij de ondernemer. Wij verzorgen enkel de operationele uitvoer en zijn puur een dienstverlener.”
Het CBC van Avri Solar is inmiddels praktijk. Hoe loopt het?
Joan: De regeling is goed voor ons bedrijf. We worden er niet slechter van, of wij nou wel of geen stroom mogen leveren. Liander geeft ons bij afschakeling een vergoeding die gelijk is aan die wanneer we wel zouden leveren. Het voelt wel vreemd om energie die je opwekt niet te leveren. Mijn reflex als burger is toch: wat zonde dat we al die groene energie opwekken, maar niet kunnen gebruiken.”
Dirk Jan: “Wij kunnen alle afspraken in het CBC op afstand uitvoeren voor Avri. Liander geeft ons een dag vooraf een melding dat zij geen ruimte hebben voor hun stroom op het net en wij kunnen dan op afstand de installatie uitzetten. Daar staat een goede vergoeding tegenover voor Avri omdat de netbeheerder ermee is geholpen. Daarnaast zorgt het voor wat gedoe en dus onkosten voor Avri om mee te denken en ook dat compenseert Liander netjes. Het is dus niet zo dat ze hun stroom niet mogen leveren en daardoor geen inkomsten hebben.”
Wat zijn de toekomstplannen van Avri Solar?
Joan: “Intern zijn we bezig onze vuilniswagens in de komende jaren te elektrificeren. Het lijkt me prachtig als we huisvuil ophalen met de stroom die we zelf opwekken en zo een deel van de kringloop kunnen sluiten. We willen daarnaast kijken hoe we met onze buren samen kunnen werken op het industrieterrein. Er is in principe plek voor meer bedrijven, maar het is lastig een aansluiting te krijgen. Wij hebben energie, dus waarom kunnen wij niet helpen stroom te bieden aan nieuwe en bestaande ondernemers? Dat kan en mag allemaal nog niet omdat de wetgever achter de innovatie aanloopt. Logisch, maar laten we kijken wat wel kan en gewoon starten met pilots. Het gevaar is dat we alles willen vangen in modellen die landelijk uitrolbaar moeten zijn, waardoor alles veel complexer wordt. Laten we starten en zien wat kán. Begin klein, maar begin wel en probeer niet alles meteen in een landelijke regeling te stoppen. Wel officieel, niet bureaucratisch. Als je dan de resultaten terugkoppelt aan de ondernemers komen we er samen wel.”
Wat doet een Congestie Service Provider?
Een CSP is een onafhankelijke, dienstverlenende marktpartij. Deze helpt ondernemers en netbeheerders op de juiste manier samen te werken om netcongestie te vermijden. Wat kun je verwachten als je een CSP inschakelt voor jouw onderneming en is het ook iets voor jou?
Een CSP ontzorgt ondernemers die energie afnemen door…
- Inzicht te geven. Een CSP meet het energieverbruik en heeft de software om inzicht te krijgen in jouw piekvraag.
- Flexibiliteit te identificeren. Dat klinkt ingewikkeld, maar betekent eigenlijk: op welke momenten kun je bepaalde processen die (veel) stroom vragen pauzeren of afremmen?
- Te overleggen met de netbeheerders. Een CSP is de specialist die namens jouw bedrijf kan overleggen en onderhandelen met de netbeheerder.
- Congestieafspraken uit te voeren. Als het tot een overeenkomst is gekomen met de netbeheerder, zorgt de CSP voor uitvoer van deze afspraken en de afhandeling met de netbeheerder.
De CSP ontzorgt bedrijven die stroom opwekken met…
- Inzicht in het opwekken. Wat zijn de momenten dat er te hoge pieken zijn?
- Het aanpassen van software en hardware. De CSP heeft de software om opwekking te meten en kan op afstand afschalen en installaties aansturen.
- Contractonderhandelingen met de netbeheerder. Bedrijven die niet alles weten van energie, hebben een informatieachterstand in gesprekken met hun netbeheerder. Een CSP is een gelijkwaardige partij voor de netbeheerder en kan contracten en vergoedingen met expertise uitonderhandelen om een goede deal te krijgen voor zowel de bedrijven als de netbeheerders.
Op zoek naar een CSP die jouw bedrijf kan helpen? Kijk op de site van netbeheerder Tennet voor een lijst met aanbieders.
