Zelfstandig energiemanager Jaap Hazeleger en Leonard Steetsel, algemeen directeur van IW4 op bedrijventerrein Nijverkamp, vertellen in dit interview waarom zij solidariteit als de sleutel tot succes zien. Jaap ziet dat bedrijven samen meer mogelijkheden hebben om tot een oplossing te komen. Leonard gelooft ook in de kracht van het collectief en wil niet vanaf zijn veilige terp toekijken hoe de boel bij de buurman onderloopt. Bekijk de video of lees het volledige interview.
Jaap Hazeleger is zelfstandig energiemanager en adviseert uiteenlopende bedrijven in de provincie Utrecht op het gebied van energie en netcongestie. Hij ondersteunt bedrijven bij het inzichtelijk maken van hun verbruik, adviseert en organiseert. Zo ook bij Leonard Steetsel van IW4 op bedrijventerrein Nijverkamp. Hij ziet de uitdagingen van netcongestie als groot, maar zeker niet als onoverkomelijk als alle partijen samenwerken. “De overheid moet versnellen.”
“Mijn opdrachtgevers zijn heel divers: de provincie Utrecht, samenwerkingsverband Foodvalley, VNO-NCW, de gemeente Veenendaal en bedrijvenkring Ondernemend Veenendaal. Daarnaast onderhoud ik nauw contact met Stedin. Het is mijn rol partijen samen te brengen en kennis te delen tussen de ondernemers in de verschillende energiehubs.”
Als locatie voor dit interview koos Jaap sociaal werkbedrijf IW4. Hier leven niet of nauwelijks zorgen over leveringszekerheid en er liggen dus veel kansen voor oplossingen. “Dit bedrijf is een voorbeeld van wat we samen mogelijk kunnen maken. Ik houd er niet van om in problemen te denken en geloof er vast in dat wij er samen uit kunnen komen als we allemaal met elkaar meedenken. Op deze locatie is het gebouw hagelnieuw en is er alles aan gedaan om te isoleren, besparen en op te wekken. Daardoor is IW4 een energieneutraal bedrijf dat eigenlijk geen problemen kent op het gebied van elektriciteit afname en terug levering. Wat het interessant maakt is dat ze toch actief zijn op het onderwerp omdat ze een bijdrage willen leveren aan andere ondernemingen hier op het terrein. Het is eigenlijk geen ondernemersbelang om je energie letterlijk en figuurlijk te steken in het oplossen van de problemen van anderen, maar juist die instelling helpt ons verder.”
Laaghangend fruit
Dat het bij IW4 op energiegebied goed voor elkaar is, is een uitzonderlijke situatie benadrukt Jaap. “Het helpt dat dit pand nieuw is. Bij de bouw is nagedacht over een optimaal energieverbruik en alle technische installaties zijn zuinig en efficiënt. Dat is uitzonderlijk. De uitdagingen voor ondernemers met bestaande bouw zijn veel groter. Van de bouwkundige schil tot en met de technische installaties is lang niet alles ingericht op efficiënt verbruik met de meest recente techniek.” Als Jaap binnenkomt bij een nieuwe opdrachtgever is dat dan ook altijd zijn eerste stap: onderzoeken hoe en wanneer een bedrijf energie gebruikt. “Voor mij is het de uitdaging de gebouw gebonden installatie te begrijpen en het bedrijfsproces te leren kennen. Start een team alle apparaten en machines meteen op zodra ze binnenkomen? Wanneer staan de laadpalen voor de elektrische auto’s aan? Wanneer is de piek van de productie? Kan dat ook op een ander moment of is dat onmogelijk? Allemaal vragen die terugkomen in de energiescan, die dus een combinatie is van de installaties en de processen. Dat is regelmatig trouwens een leuk traject voor de ondernemers: de bedrijfsprocessen zijn vaak doelmatig ingericht en niet per se volledig efficiënt. Met een paar aanpassingen kunnen ondernemers vaak energie besparen en pieken uitsmeren of afvlakken zonder investeringen. We starten vrijwel direct met het plukken van laaghangend fruit en dat helpt de ondernemers direct.”
De energie van hubs
De eerste stap is dus altijd een energiescan. Stap twee is dat ondernemers op een bedrijventerrein overleggen over hun verbruik. Jaap heeft een overkoepelende rol bij verschillende bedrijventerreinen en is daardoor in de perfecte positie om de kracht van diverse energiehubs te overzien. “Alles begint bij de ondernemers. Die moeten hun bedrijf, hun processen kunnen draaien. Ik stuur daarbij op drie pijlers: besparen, opwekken en opslaan. Het is mijn taak een ondernemer te helpen inzicht te krijgen wat hij in basis nodig heeft, hoe hij efficiënter kan opereren en uiteindelijk minder vraagt van het net. Als dat is geregeld, komt het moment om naar buiten te treden en met andere ondernemers te overleggen in een energie hub.”
“Het positieve is dat ondernemers in mijn ervaring veelal het belang zien en begrijpen dat dit een dossier is om op samen te werken. Ook de bedrijven die nu nog geen probleem hebben, snappen dat ze dat in de toekomst misschien wel kunnen krijgen. En organisaties zoals IW4 zijn al helemaal een partner voor anderen: een energieneutraal pand dat volop energie opwekt en actief naar manieren zoekt om die energie te delen. Die overkoepelende visie hebben we nodig om verder te komen. Het gaat om de grote transities van onze tijd. Daar hebben we elkaar hard voor nodig.”
Knopen doorhakken
Jaap schakelt snel met ondernemers. Zowel individueel, in de hubs als zelfs nog op een volgend niveau. “Ik deel informatie tussen hubs. Het is mijn droom om uiteindelijk regio’s te verbinden en misschien wel tot een nationale aanpak te komen. Die actie staat in contrast met de overheden die zorgvuldig willen zijn, maar daardoor traag zijn met knopen doorhakken. Ik roep daarom op tot pragmatisme. We moeten echt versnellen en dan achteraf misschien maar uitleggen waarom bepaalde keuzes zijn gemaakt. De ondernemers hebben nú een probleem. Het kost straks al veel tijd om de infrastructuur aan te leggen, daar moeten overheden niet te lang over vergaderen. Iedereen moet in beweging komen. Verduurzamen, verzwaren, besparen, meedenken en aanpakken. We moeten aan álle knoppen draaien die we tot onze beschikking hebben.”
Ook aan de slag? Bekijk de Oplossingsrichtingen
Sleutelwaarde solidariteit
Leonard Steetsel, algemeen directeur van IW4: “Ons gebouw heeft een energielabel A+++++. We hebben slimme en zuinige installaties, 1.300 zonnepanelen op ons dak en de ambitie dat jaarlijks uit te breiden. Daardoor hebben wij geen problemen met energie, waar anderen op dit bedrijventerrein dat wel hebben. Omdat ik het als een maatschappelijke uitdaging zie om de energietransitie te laten slagen, voel ik grote verantwoordelijkheid om in actie te komen. We moeten elkaar helpen en met elkaar meedenken. Ik mag niet vanaf mijn veilige terp toekijken hoe de boel bij de buurman onderloopt.”
“Om beter samen te werken hebben we ons aangesloten bij de energie hub van bedrijventerrein Nijverkamp. Netcongestie hoeft geen probleem te zijn als we het samendoen. Wij hebben in het weekend als wij zijn gesloten, bijvoorbeeld energie over dankzij de zonnepanelen. Ik wil samen kijken of dat naar bedrijven kan die in het weekend wel energie gebruiken. Of dat het mogelijk is om die energie in de toekomst op te slaan in batterijen.”
“Ik ben voorzitter van de ondernemersvereniging hier op Nijverkamp omdat ik geloof in de kracht van het collectief. Ik denk dat netcongestie daar misschien wel het duidelijkste voorbeeld van kan zijn. We hebben de gezamenlijke verbruiksdata van de verschillende bedrijven al geanalyseerd en zien dat we maar weinig pieken hebben waarbij we over de huidige contracten heengaan. Dat kunnen we best samen oplossen als we rekening houden met elkaar.”
“Driekwart van de ondernemers hier heeft nog helemaal geen probleem, hoewel dat in de toekomst natuurlijk altijd kan ontstaan. Dat willen we voor zijn. Vandaag al zoeken naar de oplossingen voor de problemen van morgen. Er zitten bijvoorbeeld bedrijven tussen die de zonnepanelen al om elf uur ‘s ochtends uit moeten zetten omdat ze anders te veel terug leveren aan het net. Dat is doodzonde. Waarom kunnen wij hier niet collectief een paar grote batterijen neerzetten? Als iedereen dat voor zijn eigen bedrijf doet, heb je er snel 25 staan. Als we dat gezamenlijk regelen, zijn het er misschien maar 4 en is iedereen goedkoper uit.”
“Ondanks het A+++++ label heeft de energiescan van Jaap ons toch waardevolle inzichten gebracht. Een heel praktisch voorbeeld: onze laadpalen stonden de hele dag aan. Nu activeren we die pas op het moment dat de zon schijnt. Dat vlakt een piek af als iedereen in de ochtend arriveert en zijn auto aan de lader hangt, terwijl onze panelen nog niets opwekken. Zo simpel kan het soms zijn in de praktijk.”
Lees meer inspirerende ondernemersverhalen.
Heb jij al actie ondernomen en een inspirerend verhaal voor andere ondernemers over hoe jij netcongestie terugdringt? Neem dan contact met ons op.
